Disney bị cáo buộc không trả tiền bản quyền cho một loạt tác giả của các thương hiệu nổi tiếng bao gồm Star Wars, Indiana Jones, Buffy the Vampire Slayer, Alien, Spider-man... trong khi vẫn đều đặn lên kế hoạch thực hiện các phần phim và xuất bản sách.

Người đầu tiên lên tiếng về việc "nhà Chuột" từ chối trả tiền bản quyền là Alan Dean Foster. Theo đó, kể từ khi mua lại Lucasfilm, Disney có quyền với toàn bộ tài sản mà Lucasfilm sở hữu. Tuy nhiên, để tiếp tục làm phim hay xuất bản sách và các ấn phẩm liên quan, Disney phải liên tục trả tiền bản quyền cho tác giả, trong trường hợp này là Foster.

Tác giả Alan Dean Foster nhiều lần đàm phán với Disney nhưng thất bại. Ảnh: ComicCon.

Alan Dean Foster là một "tác giả bóng ma", nghĩa là ông viết các tác phẩm dưới tên của người khác. Nổi tiếng nhất có thể kể đến tiểu thuyết Star Wars: From the Adventures of Luke Skywalker Foster viết dưới tên của George Lucas, dựa theo phần phim đầu tiên của thương hiệu này. "Những tấm séc vẫn đều đặn gửi đến cho tới khi Disney mua lại Lucasfilm" - Foster chia sẻ.

Ngoài Star Wars, Foster cũng hợp tác với nhiều franchise nổi tiếng khác Star Trek, Alien, Transformers hay Terminator. Ông cũng là người chấp bút nhiều tiểu thuyết độc lập cho các bộ phim như Krull, The Thing, Clash of the Titans và The Last Starfighter

Trong bức thư gửi Disney, Foster viết: "Tôi đã làm việc trong lĩnh vực này hơn 50 năm và biết mọi quy tắc của nó. Tôi cũng đã ký nhiều thỏa thuận bí mật, song khi muốn đàm phán tôi lại bị phớt lờ. Vợ chồng chúng tôi đang gặp vấn đề về sức khỏe. Chúng tôi cần tiền, nhưng tất nhiên không phải tiền từ thiện mà là tiền các bạn nợ tôi".

Đàm phán cá nhân không thành công, Alan Dean Foster phải nhờ đến Hiệp hội nhà văn Mỹ và Hiệp hội tác giả viễn tưởng Mỹ hỗ trợ. Nhiều tác giả nổi tiếng như Neil Gaiman, Tess Gerritsen, Mary Robinette Kowal... đã lập chiến dịch đẩy mạnh hastag #DisneyMustPay nhằm lên tiếng chỉ trích sự thiếu chuyên nghiệp của Disney và kêu gọi hãng phim sớm giải quyết vấn đề.

Nhiều nhà văn ví Disney như kẻ phản diện và kêu gọi hãng phim tôn trọng các tác giả. Ảnh: SFWA.

Nhà văn Neil Gaiman viết trên trang cá nhân: "Khi mua quyền xuất bản tác phẩm, bạn đồng thời có nghĩa vụ trả tiền bản quyền cho tác giả. Nếu không, bất kỳ nhà xuất bản nào cũng có thể sử dụng mánh lới và từ chối trả tiền cho sự sáng tạo. Chúng tôi kêu gọi sự minh bạch và đấu tranh cho các tác giả #DisneyMustPay".

Sau nhiều nỗ lực, Foster chia sẻ Disney đã chấp nhận đàm phán với ông. Song, nhiều tác giả khác vẫn bị phớt lờ và chiến dịch #DisneyMustPay vẫn được đẩy mạnh trên Twitter. "Tôi nghĩ rằng Disney nên tôn trọng đối tác và cả chính mình nữa. Đừng trở thành Cruella của giới nghệ thuật" - tác giả Paul Weimer khẳng định.

                                                                                                                                                              Hoàng Quỳnh